Nef´i Divanı’nda “Perişan” kavramının kullanımı

dc.contributor.authorKufacı, Osman
dc.date.accessioned2025-03-23T19:13:00Z
dc.date.available2025-03-23T19:13:00Z
dc.date.issued2019
dc.departmentSinop Üniversitesi
dc.description.abstract17. yüzyıl Türk edebiyatında önemli bir yeri olan Nef´i’nin sanatına güvenen, bildiğini söylemektençekinmeyen bir karakteri vardı. Zaman zaman hırçın, tutarsız, saldırgan olmuştur. Sanatkârkişiliğinde gelenek kıskacından kurtulma isteği görülür. Olgunluk döneminde bütün İran şairlerinekarşı üstünlük iddiasında bulunur. Ancak Örfî ve Enverî’den ihtiyatla söz eder. Türk şairler içerisindebaşta Bâkî olmak üzere Fuzûlî, Şeyhülislâm Yahyâ, Şâhidî (İbrâhim Dede) gibi şairlere nazirelerkaleme almıştır. Nef´i’nin şiiri üç kavramla özetlenebilir: Övgü, övünme ve yerme. Divan şiirindekendine has bir üslup oluşturmayı başaran Nef´i, şiirini mübalağa ile beslemiştir. Düşüncelerinimazmunların arkasına saklanmadan açıkça ifade eder. Anlamdaki derinleşmeyi ve yoğunlaşmayızengin hayaller ile sağlar. Şiirinde anlamda kapalılık ve sanat endişesi hissedilmez. Kelime oyunlarıyapmak yerine manaya, mazmuna, ahenge ve musikiye önem verir. Sebk-i Hindi akımının dil ve üslupanlayışına bağlı olmasına rağmen bu akımın şairleri arasında gösterilmez. Dilinin oldukça sağlamolduğu söylenebilir. Yabancı kelimeleri fazlaca kullanmıştır. Kasidelerinde debdebeli, yabancıkelimelerden oluşan terkiplerle dolu bir dil görülür. Ancak gazellerindeki dili, kasidelerine göre dahasadedir. Yenişehirli Avni Bey’e kadar bazı şairler bilhassa kaside sahasında onun ustalığını kabuletmişlerdir. Nef´iyâne söyleyişin/tarzın sahibidir. Şiirlerine farklı dönemlerde nazireler yazılmıştır.Onun tesiri Namık Kemal, Ziya Paşa ve Tevfik Fikret gibi şairlere kadar ulaşmıştır. Bu çalışmada,Nef´i’nin “perişan” kavramına yüklediği anlamları ve kelimenin hangi kavramları vasıflandırdığı,hangi kelimelerle alakalı kullanıldığı ele alındı. İncelemede “perîşân”, “perîşânî”, “perîşânlık”kelimeleri esas alındı. Elde edilen bulgular başlıklar hâlinde sıralandı. Nef´i gibi divan şiirimizinbüyük bir şairinin Divan’ında kelimenin hangi manalarla ne şekilde yer aldığı belirlendi. Ayrıcaçalışma ile divan şiirinin estetik dünyasının belirlenmesi yönünde yapılacak daha genel araştırmalarakatkı sunmak hedeflendi.
dc.identifier.endpage252
dc.identifier.issn2148-7782
dc.identifier.issn2148-9599
dc.identifier.issueÖ5
dc.identifier.startpage242
dc.identifier.trdizinid397970
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/397970
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11486/3965
dc.identifier.volume0
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.institutionauthorKufacı, Osman
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofRumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TR_20250323
dc.subjectEdebiyat
dc.titleNef´i Divanı’nda “Perişan” kavramının kullanımı
dc.typeArticle

Dosyalar