Nef´i Divanı’nda “Perişan” kavramının kullanımı
[ X ]
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
17. yüzyıl Türk edebiyatında önemli bir yeri olan Nef´i’nin sanatına güvenen, bildiğini söylemektençekinmeyen bir karakteri vardı. Zaman zaman hırçın, tutarsız, saldırgan olmuştur. Sanatkârkişiliğinde gelenek kıskacından kurtulma isteği görülür. Olgunluk döneminde bütün İran şairlerinekarşı üstünlük iddiasında bulunur. Ancak Örfî ve Enverî’den ihtiyatla söz eder. Türk şairler içerisindebaşta Bâkî olmak üzere Fuzûlî, Şeyhülislâm Yahyâ, Şâhidî (İbrâhim Dede) gibi şairlere nazirelerkaleme almıştır. Nef´i’nin şiiri üç kavramla özetlenebilir: Övgü, övünme ve yerme. Divan şiirindekendine has bir üslup oluşturmayı başaran Nef´i, şiirini mübalağa ile beslemiştir. Düşüncelerinimazmunların arkasına saklanmadan açıkça ifade eder. Anlamdaki derinleşmeyi ve yoğunlaşmayızengin hayaller ile sağlar. Şiirinde anlamda kapalılık ve sanat endişesi hissedilmez. Kelime oyunlarıyapmak yerine manaya, mazmuna, ahenge ve musikiye önem verir. Sebk-i Hindi akımının dil ve üslupanlayışına bağlı olmasına rağmen bu akımın şairleri arasında gösterilmez. Dilinin oldukça sağlamolduğu söylenebilir. Yabancı kelimeleri fazlaca kullanmıştır. Kasidelerinde debdebeli, yabancıkelimelerden oluşan terkiplerle dolu bir dil görülür. Ancak gazellerindeki dili, kasidelerine göre dahasadedir. Yenişehirli Avni Bey’e kadar bazı şairler bilhassa kaside sahasında onun ustalığını kabuletmişlerdir. Nef´iyâne söyleyişin/tarzın sahibidir. Şiirlerine farklı dönemlerde nazireler yazılmıştır.Onun tesiri Namık Kemal, Ziya Paşa ve Tevfik Fikret gibi şairlere kadar ulaşmıştır. Bu çalışmada,Nef´i’nin “perişan” kavramına yüklediği anlamları ve kelimenin hangi kavramları vasıflandırdığı,hangi kelimelerle alakalı kullanıldığı ele alındı. İncelemede “perîşân”, “perîşânî”, “perîşânlık”kelimeleri esas alındı. Elde edilen bulgular başlıklar hâlinde sıralandı. Nef´i gibi divan şiirimizinbüyük bir şairinin Divan’ında kelimenin hangi manalarla ne şekilde yer aldığı belirlendi. Ayrıcaçalışma ile divan şiirinin estetik dünyasının belirlenmesi yönünde yapılacak daha genel araştırmalarakatkı sunmak hedeflendi.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Edebiyat
Kaynak
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
0
Sayı
Ö5
