The use of the concept of “Perisan” (Miserable) in Divan by Nef’i
[ X ]
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Yakup YILMAZ
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Nef´i, an influential figure in the 17th century Turkishliterature, had a disposition to trust his art and have no qualms about tellingwhat we knew was right. He was occasionally ill-tempered and aggressive. Hisartist persona reflects a desire to be freed from the grip of tradition. In hismature years, Nef´i claimed to surpass all Persian poets. However, he talked about Örfiand Enveri with caution. He penned nazires (parallel poems) for Turkish poetssuch as Fuzûlî, Seyhülislâm Yahyâ, Sâhidî (Ibrâhim Dede), and Bâkî inparticular. Nef´i’spoetry can be summarized in three concepts: eulogy, self-praise and satire.Accomplishing to develop his unique style in Ottoman poetry, Nef´inourished his poetry with hyperbole. He expressed his ideas openly withouthiding behind imagery. He achieved depth and intensity in meaning through richdreams. His poetry does not show concern for hidden meanings and art. Insteadof playing with words, he attached importance to meaning, imagery, harmony andmusic. Although he was committed to the linguistic and stylistic approach of Sebk-i Hindi movement, he is not considered among the poets of thismovement. It may be noted that he had a pretty solid style. He frequently usedforeign words. His qasidahs (“ode”) demonstrate a pompous language full ofcompounds comprising foreign words. However, his ghazels (lyrics) has a plainerlanguage than his qasidahs. Some poets accepted his mastery, particularly inqasidah writing, until Yenisehirli Avni Bey. He invented the Nef´i saying/style. Nazires were written to his poems in different periods.His influence reached up to poets like Namik Kemal, Ziya Pasa and TevfikFikret. This study addresses the meanings ascribed to theconcept of “perisan” (miserable) by Nef´i, the meanings describedthrough this word, and which words it is used in relation to. The analysisfocuses on the words “perîsân”, “perîsânî”, and “perîsânlik”. Findings aregiven under a number of titles. The study identifies what meanings this wordhas and in which ways it is used in the Divanof a great poet of Ottoman poetry like Nef´i. The study also intendsto contribute to the more general research aimed at revealing the aestheticworld of the Ottoman poetry.
17. yüzyil Türk edebiyatinda önemli bir yeri olanNef´i’nin sanatina güvenen, bildigini söylemekten çekinmeyen birkarakteri vardi. Zaman zaman hirçin, tutarsiz, saldirgan olmustur. Sanatkârkisiliginde gelenek kiskacindan kurtulma istegi görülür. Olgunluk dönemindebütün Iran sairlerine karsi üstünlük iddiasinda bulunur. Ancak Örfî ve Enverî’denihtiyatla söz eder. Türk sairler içerisinde basta Bâkî olmak üzere Fuzûlî,Seyhülislâm Yahyâ, Sâhidî (Ibrâhim Dede) gibi sairlere nazireler kalemealmistir. Nef´i’nin siiri üç kavramla özetlenebilir: Övgü, övünme ve yerme. Divansiirinde kendine has bir üslup olusturmayi basaran Nef´i, siirinimübalaga ile beslemistir. Düsüncelerini mazmunlarin arkasina saklanmadan açikçaifade eder. Anlamdaki derinlesmeyi ve yogunlasmayi zengin hayaller ile saglar.Siirinde anlamda kapalilik ve sanat endisesi hissedilmez. Kelime oyunlariyapmak yerine manaya, mazmuna, ahenge ve musikiye önem verir. Sebk-i Hindiakiminin dil ve üslup anlayisina bagli olmasina ragmen bu akimin sairleriarasinda gösterilmez. Dilinin oldukça saglam oldugu söylenebilir. Yabancikelimeleri fazlaca kullanmistir. Kasidelerinde debdebeli, yabanci kelimelerdenolusan terkiplerle dolu bir dil görülür. Ancak gazellerindeki dili,kasidelerine göre daha sadedir. Yenisehirli Avni Bey’e kadar bazi sairlerbilhassa kaside sahasinda onun ustaligini kabul etmislerdir. Nef´iyânesöyleyisin/tarzin sahibidir. Siirlerine farkli dönemlerde nazireleryazilmistir. Onun tesiri Namik Kemal, Ziya Pasa ve Tevfik Fikret gibi sairlerekadar ulasmistir. Bu çalismada, Nef´i’nin “perisan” kavramina yükledigianlamlari ve kelimenin hangi kavramlari vasiflandirdigi, hangi kelimelerlealakali kullanildigi ele alindi. Incelemede “perîsân”, “perîsânî”, “perîsânlik”kelimeleri esas alindi. Elde edilen bulgular basliklar hâlinde siralandi. Nef´i gibi divan siirimizinbüyük bir sairinin Divan’inda kelimenin hangi manalarla ne sekilde yeraldigi belirlendi. Ayrica çalisma ile divan siirinin estetik dünyasininbelirlenmesi yönünde yapilacak daha genel arastirmalara katki sunmakhedeflendi.
17. yüzyil Türk edebiyatinda önemli bir yeri olanNef´i’nin sanatina güvenen, bildigini söylemekten çekinmeyen birkarakteri vardi. Zaman zaman hirçin, tutarsiz, saldirgan olmustur. Sanatkârkisiliginde gelenek kiskacindan kurtulma istegi görülür. Olgunluk dönemindebütün Iran sairlerine karsi üstünlük iddiasinda bulunur. Ancak Örfî ve Enverî’denihtiyatla söz eder. Türk sairler içerisinde basta Bâkî olmak üzere Fuzûlî,Seyhülislâm Yahyâ, Sâhidî (Ibrâhim Dede) gibi sairlere nazireler kalemealmistir. Nef´i’nin siiri üç kavramla özetlenebilir: Övgü, övünme ve yerme. Divansiirinde kendine has bir üslup olusturmayi basaran Nef´i, siirinimübalaga ile beslemistir. Düsüncelerini mazmunlarin arkasina saklanmadan açikçaifade eder. Anlamdaki derinlesmeyi ve yogunlasmayi zengin hayaller ile saglar.Siirinde anlamda kapalilik ve sanat endisesi hissedilmez. Kelime oyunlariyapmak yerine manaya, mazmuna, ahenge ve musikiye önem verir. Sebk-i Hindiakiminin dil ve üslup anlayisina bagli olmasina ragmen bu akimin sairleriarasinda gösterilmez. Dilinin oldukça saglam oldugu söylenebilir. Yabancikelimeleri fazlaca kullanmistir. Kasidelerinde debdebeli, yabanci kelimelerdenolusan terkiplerle dolu bir dil görülür. Ancak gazellerindeki dili,kasidelerine göre daha sadedir. Yenisehirli Avni Bey’e kadar bazi sairlerbilhassa kaside sahasinda onun ustaligini kabul etmislerdir. Nef´iyânesöyleyisin/tarzin sahibidir. Siirlerine farkli dönemlerde nazireleryazilmistir. Onun tesiri Namik Kemal, Ziya Pasa ve Tevfik Fikret gibi sairlerekadar ulasmistir. Bu çalismada, Nef´i’nin “perisan” kavramina yükledigianlamlari ve kelimenin hangi kavramlari vasiflandirdigi, hangi kelimelerlealakali kullanildigi ele alindi. Incelemede “perîsân”, “perîsânî”, “perîsânlik”kelimeleri esas alindi. Elde edilen bulgular basliklar hâlinde siralandi. Nef´i gibi divan siirimizinbüyük bir sairinin Divan’inda kelimenin hangi manalarla ne sekilde yeraldigi belirlendi. Ayrica çalisma ile divan siirinin estetik dünyasininbelirlenmesi yönünde yapilacak daha genel arastirmalara katki sunmakhedeflendi.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Divan of Nef´i, concept of perisan, Divan poetry
Kaynak
RumeliDE Dil ve Edebiyat Arastirmalari Dergisi
