Maneviyat ve Öznel İyi Oluş Değişkenlerinin Hayatın Anlamını Yordaması
[ X ]
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İnsanın ruhsal olarak sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için hayatına anlam katabilmesi oldukça önemlidir. Çünkü hayatına anlam katamayan insan, zamanla anlamsızlık duygusuna kapılarak birtakım ağır psikolojik sorunlarla karşı karşıya kalabilirken; hayatına anlam katabilen insan ise bu tür sorunlardan daha uzakta bir yaşam sürdürebilmektedir. Öte yandan konuyla doğrudan ve dolaylı olarak yapılan birtakım saha çalışmalarının sonuçları, insanların kendi hayatlarına anlam kazandırmalarında ve anlamsızlık duygusundan kurtulmalarında dini inanç, amaç, sorumluluk gibi bazı faktörlerin olumlu etkilerinin olduğunu; buna karşın depresyon, stres, kaygı, amaç eksikliği gibi diğer bazı faktörlerin ise hayatın anlamını olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Buradan hareketle, maneviyat ve öznel iyi oluş değişkenlerinin hayatın anlamlandırılmasında etkili olup olmadıklarının; eğer etkili ise bu etkinin ne yönde ve düzeyde olduğunun araştırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın temel amacı, ilk olarak maneviyat ve öznel iyi oluş değişkenleri ile hayatın anlamı arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını; eğer ilişki varsa bu ilişkinin ne yönde ve düzeyde olduğunu tespit etmektir. İkinci olarak ise maneviyat ve öznel iyi oluş değişkenlerinin hem ayrı ayrı hem de birlikte hayatın anlamı üzerinde yordayıcı etkilerini araştırmaktır. Böylece konuyla ilgili alan yazında var olduğu düşünülen boşluğun doldurulmasına, konu üzerinde belli genellemelerin yapılabilmesine, değişkenler arasındaki muhtemel ilişkilerin sonuçlarına dayanarak birtakım önerilerin sunulmasına ve bu konu çerçevesinde yeni çalışmaların yapılmasına imkân sağlanabilir. Araştırma nicel bir niteliğe sahiptir ve çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin İlahiyat Fakültesi ile İletişim Fakültesi’nde öğrenim gören ve tesadüfi yöntemle seçilmiş olan toplam 486 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Manevi Yönelim, Öznel İyi Oluş ile Hayatın Anlam ve Amacı Ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizi, SPSS 20.0 istatistik programı ile yapılmıştır. Ölçeklerin güvenirliklerini test etmek için iç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alfa) hesaplanmış ve ölçeklerin Cronbach Alfa değerleri (MY=0,87; ÖİO=0,92; HAAÖ=0,84) olarak tespit edilmiştir. Araştırmada, bağımlı değişken olarak “hayatın anlamı”; bağımsız değişkenler olarak ise “maneviyat” ve “öznel iyi oluş” belirlenmiştir. Buradan hareketle, maneviyat ve öznel iyi oluş değişkenlerinin hayatın anlamı üzerindeki yordayıcılığına ayrı ayrı bakarken basit regresyon; maneviyat ve öznel iyi oluş değişkenlerinin birlikte hayatın anlamı üzerindeki yordayıcılığına bakarken ise çoklu regresyon testi kullanılmıştır. Hipotezlerin test edilmesinde hata payı en çok 0,05 olarak kabul edilmiştir. Ölçeklerin uygulanmasıyla elde edilen veriler üzerinde yapılan analizler, öğrencilerin maneviyat puanları ile hayatın anlamı puanları arasında pozitif yönde ve ortanın altı düzeyde (r=0,364); öznel iyi oluş puanları ile hayatın anlamı puanları arasında ise pozitif yönde ve ortanın üstü düzeyde anlamlı bir korelasyon olduğunu ortaya koymuştur (r=0,646). Yine maneviyat ve öznel iyi oluş değişkenlerinin hem ayrı ayrı (maneviyat: R=0,364, R2=0,133, F(1/484)=74,01, p<0.001; özel iyi oluş: R=0,646, R2=0,417, F(1,484)=346,568, p<0.001) hem de birlikte (maneviyat + öznel iyi oluş: R=0,682, R2=0,466, F(2,483)=210,541, p<0,001) hayatın anlamı üzerinde önemli yordayıcı etkilere sahip olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçları ayrıca hayatın anlamına ilişkin toplam varyansın %13,3’ünün maneviyat, %41,7’sinin öznel iyi oluş tarafından açıklandığını; iki değişkenin birlikte yordayıcı unsur olarak ele alınması durumunda ise hayatın anlamına ilişkin toplam varyansın %46,6’sını açıkladığını ortaya koymuştur. Çalışmada elde edilen tüm bu analizlerin sonuçlarına bakıldığında gerek maneviyat gerekse öznel iyi oluş değişkenlerinin hayatın anlamı ile hem olumlu ilişkilerinin hem de onun üzerinde belli düzeyde etkilerinin olduğu söylenebilir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Din Bilimi, Sosyoloji, Psikoloji
Kaynak
Amasya ilahiyat dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
0
Sayı
17
