HURRI-MITANNI ORTAKLIGININ ESKI YAKIN DOGU TARIHINE YANSIMALARI

MÖ. 3. binyilin son çeyreginden itibaren, Eski Dogu dünyasinin en eski yazilikayitlarinda Hurriler adiyla anilan bir halk grubundan bahsedilmeye baGlanir. Hurriler’in asilanayurtlarinin neresi oldugu sorusunun kesin bir cevabi yoktur. Bazi bilim insanlariTranskafkasya’daki Kura-Aras bölgesini önerirken, diger bir kisim bilim insanlari da onlarinanayurdunun Dogu Anadolu oldugunu öne sürerler. Fakat onlarin anayurdu neresi olursa olsun,hem yerleGtikleri bölgelerde hem de temasa geldikleri bölgelerde siyasi, askeri ve kültürelbaglamda derin tesirler birakmiGlardir. Onlarin mütecaviz ve yayilmaci bir halk olduklari, Hurriisimlerinin ve Hurri kültür unsurlarinin Kuzey Mezopotamya, Kuzey Suriye ve Dogu Anadolu’yakadar uzanan geniG bir alana yayilmasi ile de tasdik edilmiGtir.Ancak bu kavim, MÖ. 2. Binyil ortalarindan itibaren siyaseten pasivize olmuGgörünmektedir. Bunun en önemli nedeni, Hurriler’in yaGadigi bölgelerin son derece savaGçi birkavim olan Mitanniler tarafindan istila edilmesidir. Hint-Avrupa kökenli bir kavim olduklarianlaGilan Mitanniler, kendilerine has savaG arabalari ile kisa sürede girdikleri bölgelerdeegemenlik tesis etmiGler ve bugünkü GAP Bölgesi merkez olmak üzere, güçlü bir devletkurmuGlardir. Aslinda bu devlet bir ortakliga dayanmaktadir. Bu ortak yapimda idare edilengeniG halk kitlelerini Asya kökenli Hurriler oluGtururken, idare eden ince elit tabakayi Hint-Avrupakökenli Mitanniler oluGturmaktadir. Hurri-Mitanni ortakligina dayanan bu devlet, MÖ. 15. yüzyilortalarindan MÖ. 14. yüzyil ortalarina kadar, Eski Yakin Dogu’nun en güçlü siyasi yapilarindanbiri olarak kabul edilmiGtir. MÖ. 14. yüzyil ortalarinda Hititler tarafindan yikilan ve Hititler’e baglitampon bir devlet haline getirilen Mitanni Devleti, MÖ. 1200’lerde cereyan eden Ege Göçleri’nekadar, siyasi varligini devam ettirmiGtir