Kültür endüstrisi ve bağımsız sinema: Nuri Bilge Ceylan sineması örneği
[ X ]
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Sinop Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Birçok sosyal teorisyen tarafından kültür endüstrisinin ve dolayısıyla sinema filmlerinin, tüketim toplumu üzerinde etkisi olduğu iddia edilmektedir. Bu kapsamda bir Frankfurt Okulu temsilci olan Theodor Adorno'nun (1903-1969), kültür endüstrisi ve popüler kültür üzerine olan düşüncelerinin kayda değer olduğu ifade edilmelidir. Adorno'nun düşüncelerini şekillendirmesi ve ortaya koymasında önemli katkıları olduğu görülen Max Horkheimer'la (1895-1973) birlikte yürüttüğü kültür endüstrisi kavramsallaştırmasına yönelik çalışmalarında, ticari kâr amacıyla hareket eden kültür endüstrisi kıskacındaki sinema filmlerinin akıl dışı bir gösteriye büründüğünü savunmaktadırlar. Her ne kadar çağımız kültür endüstrisinin bu boyutunu oldukça özlü bir biçimde ortaya koymuş olsa da Adorno'nun kültür endüstrisine ilişkin yaklaşımının birtakım üretim biçimlerini göz ardı ettiği ifade edilebilir. Daha açık bir ifadeyle, kültürel üretim alanının salt egemen özneler ve/veya sistemler tarafından belirlendiğini ifade etmek, kültürel üretimin diyalektik boyutunun anlamlı bir şekilde analiz edilebilmesini imkânsız kılar. Şöyle ki verili bir toplumsal yapıda ortaya çıkan kültürel üretim evreni, bir yandan egemen özne ve/veya sistemlerin baskısı diğer yandan da alt grupların buna direnmesi üzerinden şekillenmektedir. Bu yönde bir bakış açısına sahip olduğu ifade edilebilecek olan Stuart Hall'a göre (1932-2014) kültür alanı, oldukça farklı kültürel üretim çabalarını ve bunlar arasında süregiden mücadeleleri sunan bir hegemonya alanıdır. Hall'un bakış açısı üzerinden hareket edildiğinde, kültür endüstrisinin arzu ettiği Hollywood sinemasının ötesinde farklı sinema yorumlamalarının ve arzu edilen bu üretimden oldukça farklı bir sinema dilini ortaya koyan yönetmenlerin olduğu görülmektedir. Bu yönde ortaya konulan üretim biçimine "bağımsız sinema", yeni bir sinema dili sunmaya çalışan yönetmenlere de "bağımsız yönetmen" denilmektedir. Bağımsız sinemanın ilk ortaya çıkış amacı, büyük şirketlerin baskısına karşı bir protestodur ve bağımsız yönetmenler kendilerine özgü film içerikleri hazırlayarak filmin kurgusundan yönetmenliğine kadar her türlü görevi üstlenmektedirler. Bu bağlamda Türkiye'de 1990'lar sonrası ortaya çıkan yeni Türk sineması, Yeşilçam sinemasına karşı bir varoluş örneğini ortaya koymaktadır. Çalışma kapsamında yeni Türk sineması veya bağımız sinema çerçevesinde filmler üreten Nuri Bilge Ceylan'ın filmleri incelenmektedir.
It is claimed by many social theorists that the culture industry and thus movies have an impact on the consumer society. In this context, it should be stated that the thoughts of Theodor Adorno (1903-1969), a Frankfurt School representative, on the culture industry and popular culture are remarkable. In their work on the conceptualization of the culture industry, conducted with Max Horkheimer (1895-1973), who seems to have made significant contributions to Adorno's shaping and expression of his thoughts, they argue that the movies in the grip of the culture industry, which act for commercial profit, turn into an irrational show. Although our age has revealed this dimension of the culture industry quite concisely, it can be stated that Adorno's approach to the culture industry ignores some forms of production. To put it more clearly, to state that the field of cultural production is determined only by dominant subjects and/or systems makes it impossible to analyze the dialectical dimension of cultural production in a meaningful way. That is, the cultural production universe that emerges in a given social structure is shaped by the pressure of the dominant subject and/or systems on the one hand, and the resistance of subgroups to it on the other. According to Stuart Hall (1932-2014), who can be said to have a point of view in this direction, the field of culture is a field of hegemony that presents quite different cultural production efforts and the ongoing struggles between them. Moving from Hall's point of view, it is seen that there are different cinema interpretations beyond the Hollywood cinema desired by the culture industry, and there are directors who reveal a very different cinematic language from this desired production. The production style put forward in this direction is called "independent cinema", and the directors who try to present a new cinema language are called "independent directors". The first purpose of independent cinema was a protest against the pressure of big companies, and independent directors undertake all kinds of tasks from editing to directing the film by preparing their own film content. In this context, the new Turkish cinema that emerged after the 1990s in Turkey presents an example of existence against Yeşilçam cinema.
It is claimed by many social theorists that the culture industry and thus movies have an impact on the consumer society. In this context, it should be stated that the thoughts of Theodor Adorno (1903-1969), a Frankfurt School representative, on the culture industry and popular culture are remarkable. In their work on the conceptualization of the culture industry, conducted with Max Horkheimer (1895-1973), who seems to have made significant contributions to Adorno's shaping and expression of his thoughts, they argue that the movies in the grip of the culture industry, which act for commercial profit, turn into an irrational show. Although our age has revealed this dimension of the culture industry quite concisely, it can be stated that Adorno's approach to the culture industry ignores some forms of production. To put it more clearly, to state that the field of cultural production is determined only by dominant subjects and/or systems makes it impossible to analyze the dialectical dimension of cultural production in a meaningful way. That is, the cultural production universe that emerges in a given social structure is shaped by the pressure of the dominant subject and/or systems on the one hand, and the resistance of subgroups to it on the other. According to Stuart Hall (1932-2014), who can be said to have a point of view in this direction, the field of culture is a field of hegemony that presents quite different cultural production efforts and the ongoing struggles between them. Moving from Hall's point of view, it is seen that there are different cinema interpretations beyond the Hollywood cinema desired by the culture industry, and there are directors who reveal a very different cinematic language from this desired production. The production style put forward in this direction is called "independent cinema", and the directors who try to present a new cinema language are called "independent directors". The first purpose of independent cinema was a protest against the pressure of big companies, and independent directors undertake all kinds of tasks from editing to directing the film by preparing their own film content. In this context, the new Turkish cinema that emerged after the 1990s in Turkey presents an example of existence against Yeşilçam cinema.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kamu Yönetimi, Public Administration, Sahne ve Görüntü Sanatları
