Uygur göçleri (başlangıcından 13. yüzyılın sonuna kadar)
[ X ]
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Sinop Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Uygurlar, milattan önceden itibaren Türkistan'da konar göçer olarak yaşamış bir Türk kavmidir. Kendi devletlerini kurana kadar, Töles boylar konfederasyonu dahilinde diğer kavimlerin egemenliği altında yaşamışlardır. Uygur Kağanlığı, Kök Türk mirasını devralıp, yüz yıla yakın bir süre her açıdan gelişmiş güçlü bir devlet olarak var olmuştur. Bu süreçte Uygur kültür ve medeniyeti gelişerek çağın çok ötesine geçmiş ve Uygur adı Türk tarihinin en önemli sayfalarına yazılmıştır. Uygur Kağanlığı'nın yıkılışıyla birlikte, Uygur boyları toplu olarak Doğu Türkistan ve Kuzey Çin'e göç etmiş ve bu bölgelerde ikamet etmeye başlamışlardır. Bu büyük göç olayının ardından, Uygurlar kendi küçük devletlerini kurmuş; daha sonra Kitanlar ve Moğollar gibi kavimlerin egemenliği altına girerek bu toplulukları her açıdan etkileri altında bırakmışlardır. Selçuklu ve Karahanlı devletlerinin kuruluş aşamalarında da yer aldığı düşünülen Uygurlar, bu devletler aracılığı ile de Uygur kültür ve sanatının Türk-İslam medeniyetini şekillendirmesine de vesile olmuşlardır. Moğollar, Türkistan'daki bütün kavimleri egemenlikleri altına almaya başladıklarında, Uygurlar kendi istekleri ile Moğol egemenliğini tanımışlardır. Bu hadiseden sonra Moğol Devleti'nin merkez teşkilatında yer alan Uygurlar, genişleyen Moğol toprakları dolayısıyla pek çok farklı coğrafyaya gitme imkânı bulmuş ve hatta Anadolu'da müstakil bir beylik dahi kurmuşlardır. Uygurlar, Moğol devletlerinin ve daha pek çok diğer kavmin Türkleşmesini sağlamışlardır. Gittikleri coğrafyalarda daha çok kültürel izler bırakan Uygurların göç serüveninin izleri bugün Çin, Kore ve Anadolu gibi farklı coğrafyalarda görülmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Türkler, Uygurlar, Türkistan, Göç
The Uighurs were a Turkic tribe that lived as nomads in Turkistan long before the Common Era. Until they established their own state, they lived under the rule of other tribes within the Töles confederation. The Uighur Khanate, inheriting the legacy of the Kök Türks, existed as a powerful state for nearly a century. During this period, Uighur culture and civilization developed far beyond its time, securing a prominent place in the most significant chapters of Turkish history. After the collapse of the Uighur Khanate, the Uighur tribes migrated collectively to East Turkestan and Northern China, where they began to settle. Following this mass migration, the Uighurs established their own small states and later came under the dominion of Khitans and Mongols, whom they influenced in many aspects. Uighurs are also tought to have played a role in the establishment of the Seljuk and Karahanid states, contributing to the shaping of Turkish-Islamic civilization through their culture and art. When the Mongols began to dominate all the tribes in Turkistan, Uighurs voluntarily accepted Mongol rule. Following this, Uighurs became part of the Mongol Empire's central administration, and due to the expanding Mongol territories, they had the opportunity to travel to many different regions, even establishing an independent principality in Anatolia. The Uighurs contributed to the Turkification of the Mongol states and many other tribes. The traces of the Uighurs' migration adventure can still be seen today in diverse regions such as China, Korea and Anatolia. KEYWORDS: Turks, Uighurs, Turkistan, Migration
The Uighurs were a Turkic tribe that lived as nomads in Turkistan long before the Common Era. Until they established their own state, they lived under the rule of other tribes within the Töles confederation. The Uighur Khanate, inheriting the legacy of the Kök Türks, existed as a powerful state for nearly a century. During this period, Uighur culture and civilization developed far beyond its time, securing a prominent place in the most significant chapters of Turkish history. After the collapse of the Uighur Khanate, the Uighur tribes migrated collectively to East Turkestan and Northern China, where they began to settle. Following this mass migration, the Uighurs established their own small states and later came under the dominion of Khitans and Mongols, whom they influenced in many aspects. Uighurs are also tought to have played a role in the establishment of the Seljuk and Karahanid states, contributing to the shaping of Turkish-Islamic civilization through their culture and art. When the Mongols began to dominate all the tribes in Turkistan, Uighurs voluntarily accepted Mongol rule. Following this, Uighurs became part of the Mongol Empire's central administration, and due to the expanding Mongol territories, they had the opportunity to travel to many different regions, even establishing an independent principality in Anatolia. The Uighurs contributed to the Turkification of the Mongol states and many other tribes. The traces of the Uighurs' migration adventure can still be seen today in diverse regions such as China, Korea and Anatolia. KEYWORDS: Turks, Uighurs, Turkistan, Migration
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tarih, History
