Bazı bitkisel uçucu yağların depo zararlısı tenebrio molitor (Coleoptera: tenebrıonıdae)'un biyolojisine etkisi, insektisit olarak kullanımı ve çevreye olan etkilerinin değerlendirilmesi

Bu çalışma bitkisel uçucu yağların depo zararlıları üzerinde insektisit olarak sentetik pestisitlerin yerine kullanılabilirliğini araştırmak için yapılmıştır. Çalışmada Tyhmus vulgaris (Kekik), Hypericum perforatum (Sarı kantaron), Pogostemon cablin (Paçuli) ve Azadirachta indica (Tesbih Ağacı) bitkisel uçucu yağlarının önemli depo zararlısı olan T. molitor'un gelişim evrelerinde kontakt ve repellent etkileri araştırılmıştır. Bitkisel uçucu yağların %10'luk çözeltileri kontakt ve repellent testlerinde uygulanmış ve 24 saat sonunda ölüm oranları araştırılmıştır. Her iki metod için testler beş tekerrürlü olarak yapılmış ve her tekerrür için 10 adet larva, pupa ve ergin kullanılmıştır. Larva, pupa ve erginlerin aynı oranda bitkisel uçucu yağlardan etkilendiği görülmüştür. Kontakt etki testi sonuçlarına göre bitkisel uçucu yağların muamelesinde larva, pupa ve erginlerde %100,0  0,0 ölüm oranı gözlemlenmiştir. Repellent etki testlerinde ise kekik bitkisel uçucu yağının larva testlerinde %90,0  0,1 oranında ölüm meydana gelmiş, T. molitor'un diğer yaşam evrelerinde %100,0  0,0 oranında ölüm meydana gelmiştir. Tesbih ağacı ergin denemelerinde %95,0  0,6 oranında ölüm meydana gelmiş, T. molitor'un diğer yaşam evrelerinde %100,0  0,0 oranında ölüm meydana gelmiştir. Sarın kantaron ve paçuli bitkisel uçucu yağı T. molitor'un bütün yaşam evrelerinde %100,0  0,0 ölüm meydana getirmiştir. Çalışmada kullanılan bitkisel uçucu yağların T. molitor'un larva, pupa ve erginlerinde yüksek derecede toksik etki gösterdiği görülmüştür. Yapılan çalışma sonuçlarına göre ümitvar sonuçlar elde edilmiş ve bitkisel uçucu yağların insektisit olarak kullanılabilir olduğunu göstermiştir.

This study was carried out to investigate the use of herbal essential oils as insecticides to replace synthetic pesticides on storage pests. In the study, contact and repellent effects of Tyhmus vulgaris (Thyme), Hypericum perforatum (St John's wort), Pogostemon cablin (Patchouli) and Azadirachta indica (Chinaberry tree) essential oils were investigated on the developmental stages of the important storage pest Tenebrio molitor. Contact and repellent trials were carried out with %10 solutions of essential oils and mortality rates were investigated after 24 hours. The trials for both methods were carried out in five replicates and 10 larvae, pupae and adults were used for each replicate. It was observed that larvae, pupae and adults were affected by plant essential oils at the same rate. According to the results of the contact effect trial, %100,0  0,0 mortality rate was observed in larvae, pupae and adults in the treatment of plant essential oils. In the repellent effect trials, %90,0  0,1 mortality occurred in the larval trials of thyme essential oil and %100,0  0,0 mortality occurred in other life stages of T. molitor. In the adult trials of Chinaberry tree, %95,0  0,6 mortality occurred, %100,0  0,0 mortality occurred in other life stages of T. molitor. St John's wort and patchouli essential oils caused %100,0  0,0 mortality in all life stages of T. molitor. The plant essential oils used in the study showed highly toxic effects on larvae, pupae and adults of T. molitor. According to the results of the study, promising results were obtained and it was shown that plant essential oils can be used as insecticides.