NESÎMÎ DİVANI’NDA HZ. ÂDEM BAĞLAMINDA HURÛFÎLİK PROPAGANDASI
[ X ]
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Nesîmî’nin, divan edebiyatının kuruluş yıllarında büyük emeği geçmiştir. Divan ve tekke edebiyatlarında önemli bir aşama olarak görülür. Yaşadığı dönemde ve vefatından sonra birçok şaire tesir etmiştir. Şiirlerine pek çok nazire yazılmış üstün bir yetenektir. Nesîmî tekke şiirini yüksek bir olgunluk derecesine ulaştırmıştır. Onun şiirleri tasavvuf şiirinin en güzel ve mükemmel örnekleri içerisinde yerini alır. Tasavvufi Türk şiirinin öncü isimlerindendir. Hallac-ı Mansur ve Fazlullah-ı Hurûfî gibi ilahi aşk vadisindeyol almıştır. Maddi aşkı dile getirdiği şiirlerinin sayısı çok azdır. Bu şiirler tahminen ilahi aşkı hissetmeden önce gençlik yıllarında kaleme aldığı şiirleridir. Vahdet-i vücut tabiri şiirlerinde hiç geçmemesine rağmen vahdet-i vücut felsefesi ile ilahi aşkı etkili bir biçimde ifade eder. Vahdet-i vücut anlayışını Hurûfîlikle örerek Türk edebiyatına yerleştirmiş hatta inandığı düşünce uğruna bu yolda canını feda etmiştir. Divan şiiri çeşitli kaynaklardan beslenmiştir. Bunların arasında din önemli bir yer tutar. Ayrıca dinî yorumlar ve tarikatlar da şiirde kendini gösterir. Bazı şairler Fazlullah-ı Hurûfî’nin inşa ettiği Hurûfîlik öğretisinden oldukça istifade etmiş ve bu bağlamda zengin çağrışımlar ortaya koymuştur. Hurûfîler dinin her alanında olduğu gibi peygamberler hakkında da tevil geliştirmişlerdir. Bu sebeple Hurûfîlik bakış açısıyla peygamberlerin divan şiirinde ele alınma biçimi önem arz eder. Bizzat kendisi de bu inanca candan bağlı olan Nesîmî’nin Divan’ı Hurûfîlik araştırmaları için kaynak eserlerden biri durumundadır. Eserin bu perspektifle ayrıca incelenmesi gerekir. Bu makale, Nesîmî Divanı’nda Hz. Âdem’le ilgili beyitlerin tespiti ve beyitlerin incelemesini kapsamaktadır. Çalışmamızda Nesîmî Divanı’nda Hz. Âdem’in Hurûfî bakış açısıyla ne şekilde ele alındığını ortaya koyduk.Hz. Âdem’le ilgili beyitlerden elde ettiğimiz bulgulardan hareketle tespitlerimizi maddeler hâlinde sıraladık. Çalışmamız, divan şiirinde Hurûfîlerin peygamberlere bakışını göstermesi ve bu yolda çeşitli sonuçlara ulaşması bakımından alandaki bu boşluğu dolduracak adımların ilkidir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Din Bilimi, Edebiyat, Edebi Teori ve Eleştiri
Kaynak
Turkish Studies - Language and Literature
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
14
Sayı
2
