Sosyal bilgiler ders kitaplarınında dijital vatandaşlık

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorAktın, Kibar
dc.contributor.authorÇalışkan, Nurgül
dc.date.accessioned2025-03-23T19:04:28Z
dc.date.available2025-03-23T19:04:28Z
dc.date.issued2023
dc.departmentEnstitüler, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractİçinde bulunduğumuz çağda nesnelerin interneti (IoT), yapay zekâ (Al) ve akıllı ulaşım sistemleri (ITS) gibi dijital yenilik ve dönüşümler vatandaşlık rollerini değiştirmiştir. Dijital dünyada haklarını ve sorumluluklarını bilen güvenli, yasal ve etik kurallara uygun olarak davranma becerisine sahip bilinçli vatandaş olmak önemlidir. Bu becerilerin bireylere kazandırılmasında sosyal bilgiler dersi büyük rol oynamaktadır. Bu çalışmada 4, 5, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının dijital vatandaşlık alt boyutları kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı kullanılmış ve doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Tipik durum örneklemesi ile belirlenen ders kitapları, dijital vatandaşlık boyutlarına ait kategorik çerçeve esas alınarak betimsel olarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Sosyal Bilgiler ders kitaplarında dijital vatandaşlık kategorileri esas alınarak değerlendirildiğinde en fazla dijital vatandaşlık kategorilerine 4 ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer verildiği görülmüştür. En az dijital vatandaşlık kategorilerine 6 ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında rastlanmıştır. Ders kitaplarında hiç yer verilmeyen kategorinin dijital görgü kategorisi, en az yer verilen kategorinin ise dijital sağlık (4 Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında mevcut) olduğu görülmüştür. Sırasıyla dijital güvenlik (4 ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında mevcut), dijital hak ve sorumluluklar (4 ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında rastlanmadı), dijital kanun (5 ve 6.Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında mevcut) ve dijital okuryazarlık (4, 5 ve 7. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında mevcut) kategorilerine rastlanmıştır. Sosyal Bilgiler ders kitaplarında bu dijital vatandaşlık kategorilerine yönelik bilgilendirici, pekiştirici ve destekleyici ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin eksik kaldığı görülmüştür.
dc.description.abstractIn the current era, digital innovations and transformations such as the Internet of Things (IoT), artificial intelligence (AI) and intelligent transportation systems (ITS) have changed the roles of citizenship. It is important to be conscious citizens who know their rights and responsibilities in the digital world and have the ability to act in accordance with safe, legal and ethical rules. The social studies course plays a major role in helping individuals acquire these skills. In this study, it was aimed to examine the 4th, 5th, 6th and 7th grade social studies textbooks within the scope of digital citizenship sub-dimensions. Qualitative research approach was used in the study and document analysis method was employed. The textbooks determined by typical case sampling were analyzed descriptively based on the categorical framework of digital citizenship dimensions. As a result of the analysis, it was seen that the most digital citizenship categories were included in 4th and 5th grade Social Studies textbooks based on digital citizenship categories. The least digital citizenship categories were found in 6th and 5th grade social studies textbooks. It was observed that the category that was not included at all in the textbooks was digital etiquette, and the least included category was digital health (present in 4th grade social studies textbooks). The categories of digital security (present in 4th and 5th grade social studies textbooks), digital rights and responsibilities (not found in 4th and 5th grade social studies textbooks), digital law (present in 5th and 6th grade social studies textbooks) and digital literacy (present in 4th, 5th and 7th grade social studies textbooks) were found respectively. It was observed that informative, reinforcing and supporting assessment and evaluation activities for these digital citizenship categories were missing in the social studies textbooks.
dc.identifier.endpage97
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=a0OMTmEd_3mfOBxT8SiBTKEm9RzslEJFmvEB3NXnEByyl06_jzNlPotmk2HwhmcS
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11486/3051
dc.identifier.yoktezid816135
dc.institutionauthorÇalışkan, Nurgül
dc.language.isotr
dc.publisherSinop Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TEZ_20250323
dc.subjectEğitim ve Öğretim
dc.subjectEducation and Training
dc.titleSosyal bilgiler ders kitaplarınında dijital vatandaşlık
dc.title.alternativeDigital citizenship in social studies textbooks
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

Tez Koleksiyonu