Yazar "Kocabalta, Salih" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • [ X ]
    Öğe
    Muhâsibî'nin Muʻtezile eleştirisi
    (Sinop Üniversitesi, 2025) Kocabalta, Salih; Barlak, Muzaffer
    Kelâm ilminin yapısındaki gelişimci ve değişimci özellik bu ilmin tarih sahnesinde sürekli canlı ve atılımcı kalmasını sağlamıştır. Kelâmın bu karakteristik özelliği farklı îtikadî mezheplerin ortaya çıkmasına da zemin hazırlamıştır. Ortaya çıkan her ekol, kendi fikirlerinin doğruluğunu, karşıt fikirlerin ise yanlışlığını ispat etmeye gayret göstermiştir. Her mezhep kendi görüşlerini akla ve nakle göre temellendirerek sistematik bir düşünce üretmeye çabalamıştır. Muʻtezile, hicrî II. asrın başlarından itibaren ortaya çıkan dinî, siyâsî, tarihî ve içtimâî olaylarla ilişkili pek çok kelâmî meseleyi inceleme alanına dahil etmiş ve bunları aklî delillerle izah etmeye çabalamıştır. Muʻtezile'nin ileri sürdüğü görüşlere karşı koymak üzere Ehl-i Sünnet kelâm âlimleri de aynı meseleleri ele alınca önemli fikirsel ayrılıklar meydana gelmiştir. Muʻtezile, "usul-i hamse" dediği beş prensiple inanç ve düşüncelerini sistematize etmeye çalışmıştır. Eski usul taklit metodunun yeterli olmadığını düşünerek nakil temelli görüşlere karşı akıl odaklı bakış açısıyla yeni bir yöntemin öncüsü olmuştur. Böyle bir ortamda Hâris el-Muhâsibî, aynı çağı paylaştığı Muʻtezilî fikir adamlarının görüşlerindeki yanlışlıkları belirterek onların kullandıkları delilleri onların yöntemleriyle çürütmeye çalışmıştır. Çalışmamız giriş dahil üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm olan girişte Hâris el-Muhâsibî'nin yaşadığı Hicrî üçüncü asrın genel karakteristik özelliklerinden bahsederek Hâris el-Muhâsibî'nin Muʻtezile ile olan mücadelesinin yanında kelâm ilmine olan katkılarını aktarmaya çalıştık. İkinci bölümde Hâris el-Muhâsibî'nin hayatını, eğitim süreçlerini, eserlerini ve eserlerinde muhaliflerine karşı kullandığı yöntemleri açıkladık. Üçüncü bölümde Allah'ın sıfatları, rü'yetullah, halku'l-Kur'ân, vaʻd ve vaʻîd, salâh-aslah, hüsün-kubuh, insanın iradesi, mürtekib-i kebire, şefâat ve imanın mahiyeti konularında Hâris el-Muhâsibî'nin, Muʻtezile'nin görüşlerine karşı yönelttiği eleştirileri aktarmaya çalıştık. ANAHTAR KELİMELER: Hâris el-Muhâsibî; Muʻtezile; Kelâm; Eleştiri Ocak 2025, 100 Sayfa