Kufacı, OsmanKüçükçoban, Ferdi2025-03-232025-03-232024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=usXiZIM9Lp0wk-YzRoaT-0eGqrPmH_iXxUy7lG7Ay9IAocAKvJGp8Y8QJ6ANganphttps://hdl.handle.net/11486/2755Arapça cemʻ (جمع) kökünden türetilmiş olan mecmua sözcüğü bir edebiyat terimi olarak, müstensihin/derleyicinin gerek geçmişte gerekse yaşadığı dönemde konu fark etmeksizin kendince hoş bulduğu şiir ya da nesir örneklerini elle bir yere kaydederek zamanla kitap hâline getirdiği eserlerinin genel adıdır. Klasik Türk edebiyatının önemli kaynakları arasında yer alan mecmuaların Türk edebiyatındaki ilk örnekleri XV. yüzyılda verilmeye başlanmış ve zamanla yaygınlaşmıştır. Yazıldığı dönemin ve müstensihin edebî zevk ve anlayışına dair bilgiler sunan bu eserler başta edebiyat olmak üzere tarih, dil, tıp, müzik, hukuk, biyografi vb. gibi bilim dallarıyla da ilişkili olarak Türk edebiyatı tarihi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Mecmualar araştırmacılar için tarihî ve edebî bilgilerin yanı sıra gün yüzüne çıkmamış şiirlerin ve bilinmeyen şairlerin varlığının ortaya çıkarılmasına da imkân sağlamaktadır. Edebiyat tarihinde yerini almamış ya da unutulmuş şairler, mecmualar aracılığıyla keşfedilmekte ya da keşfedilmeyi beklemektedir. Yüksek lisans tezimizin konusu olan eser, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığında Bel Yz K 716 numarada "Mecmua-i eşar" adıyla kayıtlı olan şiir mecmuasıdır. Tezimizin içeriğini söz konusu mecmuanın içerisinde bulunan şiirlerin transkripsiyonlu metni ve incelemesi oluşturmaktadır. Bu tez giriş bölümü ve üç ana bölümden meydana gelmektedir. Çalışmamızda ilk olarak mecmuanın tanımı, tarihi ve gelişimi, şekil özellikleri, sınıflandırılması ve önemi hakkında açıklayıcı bilgiler verilmiştir. Daha sonra mecmuanın tavsifi ve incelemesi yapılmıştır. Son olarak ise, incelemeye tabi tutulan mecmuanın transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir. Mecmua, 70 varak olmakla beraber farklı nazım şekilleriyle yazılmış toplamda 169 şiiri bünyesinde barındırmaktadır. XIII. yüzyıldan XIX. yüzyıla kadar her dönemden şairlerin şiirlerine rastlanılmaktadır. Mecmuada yer alan şiirlerin çoğunluğu Alevî-Bektaşî geleneği çerçevesinde yazılmıştır. Bu tez çalışmasının başlıca amacı ise, klasik Türk edebiyatındaki mecmua çalışmalarına katkıda bulunmaktır. Bu sebeple hazırlanan yüksek lisans tezimizde İBB Atatürk Kitaplığı 716 numarada kayıtlı şiir mecmuasını "MESTAP" kapsamında inceleyerek şiir mecmuaları çalışmalarına katkı sunmak, daha önce yayımlanmamış şiirler ortaya koymak ya da yayımlanmış olan şiirlere kelime, beyit katkısı sağlamak hedeflenmektedir.The word mecmua, derived from the Arabic root cemʻ (جمع), as a literary term, refers to works compiled by scribes/collectors who, regardless of the subject matter, recorded poems or prose they found pleasing either from the past or their contemporary period, gradually forming them into a book. The earliest examples of mecmuas in Turkish literature, which are among the significant sources of classical Turkish literature, began to appear in the 15th century and became widespread over time. These works, which provide information about the literary taste and understanding of the period and the scribe, hold an important place in the history of Turkish literature, not only in literature but also in relation to fields such as history, language, medicine, music, law, biography, etc. For researchers, mecmuas offer the opportunity to uncover unknown poems and poets, along with historical and literary information. Poets who have not taken their place in literary history or have been forgotten are discovered or await discovery through mecmuas. The subject of our master's thesis is a poetry collection registered under the name "Mecmua-i eşar" with the number Bel YzK 716 in the Atatürk Library of the Istanbul Metropolitan Municipality. The content of our thesis consists of the transcribed text and analysis of the poems found in this collection. This thesis is composed of an introduction and three main chapters. In our study, we first provide explanatory information about the definition, history, development, formal characteristics, classification, and importance of the collection. Then, the collection was described and analyzed. Finally, the transcribed text of the collection that has been subject to our analysis was included. The collection, consisting of 70 folios, contains a total of 169 poems written in various poetic forms. Poems from every period between the 13th and 19th centuries can be found in the collection. Most of the poems included in the collection were written within the framework of the Alevi-Bektashi tradition. The main purpose of this thesis is to contribute to the studies of journals in classical Turkish literature. For this reason, this very thesis aims to contribute to the studies of poetry journals by examining the poetry journal registered under number 716 in the İBB Atatürk Library within the scope of "MESTAP", to present previously unpublished poems, or to provide word and couplet contributions to already published poems.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessTürk Dili ve EdebiyatıTurkish Language and LiteratureMaster Thesis1319886161